Frankfurt Kitap Fuarı 2015 izlenimleri

Dünyanın en önemli kitap fuarlarından biri olan 67. Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı, 14-18 Ekim tarihleri arasında dünya yayıncılığının yoğun katılımıyla gerçekleşti.

Dünyanın dört bir yanından gelen yayıncıların, dağıtımcıların, medya profesyonellerinin, telif ajanslarının yazarlar ve çizerlerinin en önemli buluşma noktası olan Frankfurt Kitap Fuarı’nın direktörü Juergen Boos’a göre 2015, son yıllardaki en yoğun ve en başarılı fuar oldu.

Yayıncılık sektörünü de kaçınılmaz olarak etkileyen küresel kriz nedeniyle, 2009’ dan bu yana profesyonel katılımcı sayısının giderek düştüğü ve yaklaşık % 7 oranında azaldığı fuara, bu yıl 140.474 profesyonelin katılması ve bu sayının geçen yılın yalnızca 183 kişi üzerinde olması bile, son altı yıldır süregelen bu düşüşün sonuna gelindiğine ilişkin ümit verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor. 2009 yılındaki profesyonel katılımcı sayısı olan 152.530 hâlâ uzak bir hedef.

Frankfurt Kitap Fuarı’nın bloggerlar, dijital platform ve içerik üreticileri gibi farklı sektörel paydaşların katılımıyla yeniden yapılanması, yeni salon düzenlemeleri, iki yıl önce hizmete sokulan Business Club’ta ilk kez bu yıl gerçekleştirilen The Markets ve Storydrive gibi konferanslarla B2B toplantılar, organizasyona daha fazla profesyoneli çekmeyi hedefleyen bir dizi önemli değişiklikti.

Fuarın açılışından bir gün önce gerçekleştirilen The Markets – Küresel Yayıncılık Zirvesi’nde, yedi odak ülkeden 69 yayıncı ve uzman, 20 farklı ülkeden gelen 300’ü aşkın katılımcıyla kendi ülkelerindeki yayıncılık sektörüne ilişkin ayrıntılı ve kapsamlı paylaşımlarda bulundular. Zirvenin yedi odak ülkesi, Türkiye, Çin, Almanya, Endonezya, Meksika, Güney Kore ve ABD idi. Zirveye Türkiye’deki çocuk ve gençlik edebiyatıyla ilgili paylaşımlarda bulunmak üzere, Günışığı Kitaplığı da davet edildi.

Önce özgür düşünce

Bu yıl fuarın her zamankinden daha politik bir söylemi vardı. “Koşulsuz ve mutlak biçimde, düşünce ve yayınlama özgürlüğünün yanında olmak” ilkesiyle ortaya konan politik duruşa paralel olarak, fuarın açılış konuşmasını yapmak üzere yazar Salman Rushdie davetliydi. Hem fuar organizatörleri hem de Rushdie, yayıncılığın, büyük bir endüstri olmanın ötesinde, düşünce özgürlüğünün korunmasındaki temel işlevinin altını çizdiler. Doğallıkla tüm bu özgür düşünce söylemleri, İran Kültür Bakanlığı’nın katılmaktan vazgeçerek fuarı boykot etmesini engelleyemedi. Konuyla ilgili bir basın açıklaması yapan fuar yönetimi, yayıncılığın ve edebiyatın her zaman “sorun yaratıcı” alanlar olduğunu belirterek, edebiyatın temel işlevinin dünyanın hallerini anlatmak ve bize üzerinde düşünmediğimiz kabullerimizi sorgulatmak olduğunu ifade etti.

Fuar yönetimi, bu yıla özel bir diğer politik duruşu da, Suriye’li göçmenlere hafta sonu fuara ücretsiz giriş ve dillerini konuşabilen rehberler eşliğinde özel fuar turları yapma olanağı sağlayarak sergiledi.

Her yıl farklı bir ülkeye odaklanan fuarın bu yılki onur konuğu Endonezya’ydı. Endonezya yayıncılığını temsilen konuşan Rafli L. Sato, hükümetlerinin her yıl milli bütçenin %20’sini eğitime ayırdığını, bunun sonucunda kitap okuma oranlarının da hızla arttığını; Endonezya pazarındaki en büyük gelişim potansiyelinin çocuk kitapları ve çizgi roman alanında bulunduğunu belirtti.

Türkiye, her yıl olduğu gibi bu yıl da fuara Salon 5.0’daki ülke standı ve Salon 3.0’daki çocuk ve gençlik yayınları standıyla katıldı. Fuara Türkiye’den katılan yayınevi temsilcileri bu stantlarda hem kitaplarını sergiledi, hem de birçok ve profesyonel görüşme yaptı.

Yeni illüstrasyon ödülü!

Bu yıl fuarda en çok dikkat çeken eğilim, her yaşa göre hazırlanmış çeşitli boyama kitaplarıydı. Fuar ziyaretçilerinin stantlarda yer alan büyük boyama panolarına ilgisi yoğundu. Business Club’taki konferanslarda bile, salonun bir kenarında konuşlanmış ve konuşmacıların çizimlerini yapan illüstratörler, yayıncılıkta illüstrasyonun giderek metinsel içerik kadar önem kazanmaya başladığının ipuçlarını veriyordu.

İllüstrasyonun yayıncılıkta giderek artan öneminin altını çizen bir diğer gelişme ise, bu yıl açıklanan Küresel İllüstrasyon Ödülü (Global Illustration Award) oldu. Frankfurt Kitap Fuarı ile Uluslararası Bilgi İçeriği Endüstrisi Birliği (ICIA)’nin birlikte düzenledikleri ve 2016’dan itibaren verilmeye başlanacak olan bu uluslararası ödülün bütçesi 30 bin avro olarak açıklandı. 10 üyeden oluşacak uluslararası bir jüri tarafından seçilecek olan illüstratörün kazanacağı ödül tutarı ise 10 bin avro olacak. 2016’dan itibaren her yıl Frankfurt Kitap Fuarı’nda sahibini bulacak olan ödül, dünyanın her yanından basılı ya da dijital her tür mecrada yer alan illüstratörlerin başvurusuna açık olacak. Fuar direktörü Juergen Boos, bu ödülle illüstratörlerin ve yayıncılarının yalnızca çocuk kitaplarında değil, yayıncılık sektörünün genelinde giderek büyüyen etkisini onurlandırmayı hedeflediklerini belirtti.

Elbette fuar, yalnızca profesyonel buluşmalardan ve politikadan ibaret değildi. Fuarın en popüler yıldızları arasında Bestseller yazar Charlotte Link ve A Bimbo Becomes a Mumy (Bir Fıstık Anne Oluyor) adlı kitabıyla reality show yıldızı Daniela Katzenberger de vardı.

Ayrıca kitap fuarı, halka açık olan hafta sonundaki büyük kalabalığının ve favori Japon manga karakterlerinin kostümleriyle dolaşan ziyaretçilerin zihinlerinde renkli ve coşkulu bir edebiyat festivali olarak da yer etti.