Edebiyat fuarda, ya okullar nerede?
Çocuk ve gençlik edebiyatı yayıncısı olmanın en heyecanlı yanlarından biri, okurla tanışabilme, konuşabilme, kitaplarla ilgili geribildirimlerini aracısız olarak, doğrudan kendilerinden duyabilme şansına sahip olmaktır. Edebiyata emek veren yayıncının da, yazarın da, bu anlamda en önemli buluşma yeri, ülke çapında düzenlenen kitap fuarlarıdır. Keçi, bu fuarların en kalabalık ziyaretçisi olan okulların katılımlarına ilişkin gözlem ve önerilere dikkat çekiyor.
Kitap fuarlarına çoğunlukla okuluyla katılan çocuk okurun, tıpkı okuyacağı kitabın seçiminde olduğu gibi, fuarda ziyaret edilecek salon ve standların, izlenecek yazar etkinliklerinin seçiminde de özgür ve karar verici olduğu söylenemez.
Okulların kitap fuarlarına katılımında, fuar firmaları, il milli eğitim müdürlükleri ve yerel yönetimlerin ortak bir çalışma yürütmesi büyük önem taşıyor. Farklı şehirlerde düzenlenen fuarlarda, bu işbirliğine ilişkin iyi ya da kötü örnek teşkil edecek uygulamalar söz konusu. Milli eğitim müdürlükleri, bazı kentlerde okulların fuar katılımlarını desteklerken, bazı kentlerde eğitim kurumlarına hitaben, fuarlara toplu olarak katılımın uygun olmadığını belirten resmi yazılar gönderebiliyor.
Edebiyatı fuarda tatmak
Kimi okullar yıllık faaliyet planları içinde yapılması gereken okul gezileri kapsamına fuar ziyaretlerini dahil ediyor. Ancak, eğitimcinin fuar ziyaretine bakışı, gezi çerçevesiyle sınırlı kaldığında, özellikle edebiyata ilgisiz öğrenciler için verimsiz ve keyifsiz bir ziyarete dönüşebiliyor. Öğrencilerin edebiyatın tadını alabilecekleri, nitelikli kitaplarla buluşabilecekleri yayınevi standlarına yaklaştırılmadan, sadece test ve yardımcı ders kitaplarının bulunduğu salonlara yönlendirildikleri ziyaretlerle yetinilebiliyor.
Öte yandan, fuar öncesi, ziyaret edilecek yayınevlerini belirleyip, çocuklara öneri kitap listeleri hazırlayan; etkinlik programlarını inceleyip, çocukların kitaplarını okudukları, sevdikleri yazarların etkinliklerine katılmasını sağlayan öğretmenlerse, gelecek için umut verici.
Katılımı etkileyen diğer etken de ulaşım. Devlet okulları, şehir merkezinden uzak fuar alanlarına ulaşım için yerel yönetimlerin desteğine ihtiyaç duyarken, özel okulların her türlü olanaklarına karşın, son yıllarda uzaklığı öne sürerek katılmadığı ve öğrencilerini aileleriyle birlikte bireysel katılıma yönlendirdiği görülüyor.
İstanbul dışındaki fuarlara katılan bazı yayınevleri, fuar günlerinde özel okullarda kitap standları açarak ve yazar etkinlikleri düzenleyerek hizmeti okullara bizzat götürüyor. Öğrenciyi de, eğitimciyi de kitap fuarlarının zenginleştirici ortamından uzak tutan bu yöntem ne yazık ki, ulaşımı problem olarak gören okulların da işine geliyor.
Okulların fuarlara katılımlarının nitelikli artışı ve fuar ziyaretinin bir fırsat eğitimine dönüştürülmesi, okuma kültürümüzün gelişmesi açısından çok önemli. Fuar firmaları ve yerel yönetimlerin ulaşımdan, yemek ve dinlenme alanlarına kadar çocuk ve genç ziyaretçiyi düşünen planlamalar yapması da aynı önemde.
