Hazırlıklı “Hazırlıksız”
Özel Şişli Terakki Ortaokulu Türkçe öğretmenleri Nergis Devrim ve Derya İlhan, 7. Eğitimde Edebiyat Semineri’nde sundukları yaratıcı okuma uygulamasında yazar Tolga Gümüşay’ın, gençlik romanı Hazırlıksız’tan (Günışığı Kitaplığı) yola çıktılar. 7. sınıflardan 210 öğrenciyle gerçekleştirdikleri uygulama sekiz ders saati sürdü.
Kitabın seçilme nedenlerinden biri, öğrencilerin yaşlarına, yaşantılarına uygun bir eser olmasıydı. Sınav öncesi ve sonrası, akran ilişkileri, aile-çocuk iletişimi, sahip olduklarının değerini bilme gibi onları yakından ilgilendiren kavram ve konuların yer aldığı bir eser olması
da, kitabın seçilmesinde önemli bir etkendi. Kitapta aileden uzakta, kendi ayakları üzerinde durmaya çalışan bir çocuğun yaşadıkları samimi bir dille aktarılıyor. Çalışmada, kitapla ilgili yapılan etkinliklerle ve kullanılan grafik düzenleyicilerle öğrencilerin okudukları
hakkında düşünmeleri, okuduklarını gözlerinde canlandırmaları ve düzenlemeleri, düşünme becerilerini daha iyi değerlendirmeleri ve bu yolla soyut fikirleri, daha gözle görülebilir ve somut hale getirmeleri amaçlandı.
Çalışmayı diğerlerinden ayıran en önemli nokta, grafik düzenleyicilerin kullanımı ve “padlet” uygulamasına (Başkalarıyla paylaşabilmek için mesaj, resim, dosya ve bağlantılarla doldurulabilecek çevrimiçi “duvarlar” oluşturmaya yarayan bir uygulama) yer verilmesidir. Uygulamada, Türkçe Ders Notları kitabındaki çalışma sayfaları, grafik düzenleyiciler, padlet uygulaması, performans görevi yönergesi, ölçme değerlendirme aracı ve müzik kullanılmıştır.
Padlet Uygulaması
Uygulamanın ilk adımında, öncelikle öğrencilere kitabı okumaları için üç haftalık süre verildi. Kitap okunduktan sonra, kitaptaki anıları örnek alarak, öğrencilerden yatılı okulda okumuş tanıdıklarından dinledikleri anıları yazıya geçirmeleri istendi. Öğrenciler, bu amaçla, yatılı okulda okumuş kişilerle röportajlar yaptılar; dinlediklerinden çıkardıkları notları anı biçiminde yazıya geçirdiler.
Kitabın incelenmesine öncelikle hazırlık çalışmasıyla başlandı. Ardından, kitabın içeriğine ilişkin soruların ve grafik düzenleyicilerin yer aldığı çalışmalar yapıldı. Padlet uygulamasıyla, öğrencilerin en beğendikleri bölüm ve nedeni belirlendi. Okula davet edilen yazar Tolga Gümüşay, keyifli bir söyleşide buluştuğu öğrencilerin kitapla ilgili sorularını yanıtladı ve öğrencilerin çalışmalarını değerlendirme olanağı buldu.
Öğrenciler, Hazırlıksız kitabıyla ilgili uygulamalarında anı ve röportaj olmak üzere, iki farklı yazı türüyle ilgili ürünler ortaya koyarak bu türleri karşılaştırdılar. Daha önce okutulan kitaplarda da kullanılan, Web 2.0 araçlarından padpadlet uygulaması bu çalışmada öğrencilerin bilgisayar üzerinden görüşlerini ve düşüncelerini paylaşmasıyla farklı bir deneyim sağladı. Öğrencilerin interneti kullanarak evlerinden bu uygulamayı yapabilmeleri de bir başka yenilik oldu. Uygulama alanları, ev ve okul ortamına genişledi. Okulda sınıf, kütüphane ve konferans salonu kullanıldı.
Sonuç olarak, öğrenciler kitap aracılığıyla tek başınalık, sorumluluk ve kendi ayakları üzerinde durma gibi kavramları sorgulama olanağı buldular. On iki yaşında sınava giren bir çocuğun yaşadığı stresi ve sıkıntıları kendilerinde hissederek empati kurmayı başardılar. Duygu ve düşüncelerini, gerek yapılan grafikler aracılığıyla, gerekse röportajlarla hem sözlü hem de yazılı biçimde ifade edebildiler ve dinledikleri anılardan yararlanarak yeni anılar kurgulayabildiler. Uygulama sayesinde öğrenciler, okuduklarını sorgulayıp değerlendirdiler ve böylelikle soyut fikirleri gözle görülebilircesine somutlaştırabildiler.
